آمار مطالب
آمار کاربران
آمار بازدید
***نسيم معرفت***
اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ * خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ * اقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ * الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ * عَلَّمَ الْإِنْسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ
بخوان به نام پروردگارت كه جهان را آفريد.* همان كس كه انسان را از خون بسته اي خلق كرد.* بخوان كه پروردگارت از همه بزرگوارتر است. * همان كسي كه به وسيله قلم تعليم نمود. * و به انسان آنچه را نميدانست ياد داد.
کتابِ خوب و سودمند بهترين همدم و رفيق است . کتاب ، رفيق و مونِسي است که در همه حال مايه آرامش و نشاط و انبساط خاطر و موجب رشد و کمال و بالندگي فکري و روحي و معنوي مي شود .يکي از عوامل مهمِّ آرامشِ فردي و اجتماعي ، مطالعه کتاب هايي است که باعث تعالي روحي و معنوي و اعتقادي مي شوند همانند قرآن کريم و نهج البلاغه و صحيفه سجاديه و کتب اخلاقي و تربيتي . علي (عَلَيهِِ السَّلامُ ) فرمودند : مَن تَسَلّي بِالكُتُبِ لَم تَفُتهُ سَلوَةٌ . يعني كسي كه با كتاب آرامش يابد ، هيچ آرامشي را از دست نداده است . (غُرَرُالحِكَم و دُرَرُالكَلِم - حديث 8126 ) .
کتاب ها ي سودمند و نافع همچون گلستان و بوستانِ با طروات و خوشبويي است که با گل هاي مُعطّرش غبارِ ملالت و غم و اندوه و نگراني را از ما دور مي کند و به جان و روح و روانِ ما حيات و طروات و شادابي و صفا و اميد مي بخشد . علي (عَلَيهِِ السَّلامُ ) فرمودند : اَلكُتبُ بَساتينُ العُلَماءِ : يعني كتاب ها ، بوستان هاى (مُعطّر و صفابخش) علماء و دانشمندان مي باشد. ( غُرَرُالحِكَم و دُرَرُالكَلِم- حديث 991 ) . يکي از شخصيت هاي بسيار بزرگي که شيفته و شيداي کتاب و مطالعه و تحقيق بود و آثارش بيانگر جامعيت و تبحُّر او در همه علوم است جناب خواجه نصيرالدّين طوسي ملقّب به اُستادالبشر و سُلطانُ الحُکَماء مي باشد . او در باره عشق و علاقه اش به مطالعه چنين سروده است :
لذّات‌ِ دنيوي همه هيچ است نزد من
در خاطر از تغيُّر آن هيچ ترس نيست
روز تَنعُّم و شب‌ِ عيش و طَرَب مرا
غير از شب‌ِ مطالعه و روز درس نيست
و نيز يکي از شخصيت هاي برجسته و بزرگ که در مطالعه کردنِ کتاب ها گوي سبقت را از همه ربوده است مقام معظم رهبري حضرت آيت الله العُظمي سيد علي خامنه اي است . ايشان در رابطه با اهميت و ارزش کتاب و کتابخواني و مطالعه چنين فرمودند : [ ... در اهميت عنصر کتاب براي تکامل جامعه انساني، همين بس که تمامي اديان آسماني و رجال بزرگ تاريخ بشري، از طريق کتاب جاودانه مانده اند و روابط فرهنگي جامعه بشري نيز از پوشش کتاب و مبادلات فرهنگي تقويت شده است... * اگر بخواهيم بدانيم که در دنياي معارف چه مي گذرد، راهش اين است که کتاب بخوانيم. هر کس کتاب بخواند به بخشي از معارف موجود عالم دست خواهد يافت * من چندين برابر جوان ها کتاب مي خوانم ]
زماني که شروع به مطالعه يک کتاب مي کنيم در واقع هر سطري از سُطورِ کتاب و هر برگي از برگ هاي کتاب با ما سخن مي گويد و پيام هاي خاص خود را به ما منتقل مي نمايد . در روايتي از علي (عَلَيهِِ السَّلامُ ) آمده است که فرمود : نِعمَ المُحَدِّثُ الكِتابُ ( غُرَرُالحِكَم و دُرَرُالكَلِم- حديث 991 ) يعني کتاب بهترين هم صحبت و هم سخن است. و نيز امام صادق (عَلَيهِِ السَّلامُ ) به يکي از يارانش به نام مُفَضّل بن عُمر فرمودند : اُكْتُبْ وَ بُثَّ عِلْمَكَ فِي إِخْوَانِكَ فَإِنْ مُتَّ فَأَوْرِثْ كُتُبَكَ بَنِيكَ فَإِنَّهُ يَأْتِي عَلَى اَلنَّاسِ زَمَانُ هَرْجٍ لاَ يَأْنَسُونَ فِيهِ إِلاَّ بِكُتُبِهِمْ. يعني بنويس و ياد داشت کن و علمت را در ميان دوستانت منتشر ساز و چون مرگت رسيد آنها را به پسرانت ميراث ده زيرا روزگار پر آشوبي فرا ميرسد كه در آن روز مردم جز با كتابهاي خود اُنس نميگيرند (الكافي ، ج 1 کِتابُ فَضلِ العِلم ، ص 52 .)
از طريق مطالعه کتاب مي توانيم راه صحيح انديشيدن و بهتر زيستن را بياموزيم و معلومات و مهارت هاي خود را در ابعاد مختلف افزايش دهيم . مطالعه کتاب هاي سودمند مي تواند گره ها و مشکلات ذهني و فکري ما را برطرف نمايد . گاهي يک شُبهه و مشکل فکري سبب انحراف و انحطاط وسقوط و هلاکت انسان مي شود که بواسطه مطالعه آثار ارزشمند نويسندگان و دانشمندان مي توان از انحطاط و يا انحرافات فکري و عقيدتي نجات پيدا کرد. اُنس با کتاب در حقيقت اُنس با فرهنگ و علم و دانش و معرفت و اخلاق و ادب و ...است . کتاب هم خودش فرهنگ است و هم فرهنگ ساز مي باشد . پيشرفت و رشد و فرهنگ و تمدن بشر در ابعاد مختلف مرهون کتاب است و هيچ فرهنگ و تمدني نيست که متأثِّر از کتاب نباشد . دانشمندان در رشته هاي گوناگون با استفاده از کُتُب پيشينيان و با تحقيقات و مطالعات دقيق خود به نظريات علمي جديد رسيدند و اگر کتاب و مطالعه نبود هيچ کسي (بجز انبياء و چهارده معصوم (عَلَيهِِمُ السَّلامُ ) ) به قُله هاي علمي نمي رسيد و هيچ انديشمند و عالم و دانشمندي در جهان پيدا نمي شد . البته مطالعه کتاب ها بر دو قسم است : 1- مطالعه کتاب هاي تخصصي و فني که هرکسي به تناسب رشته خاص و مورد علاقه اش کتاب هايي را تهيه مي کند و به مطالعه مي پردازد 2- مطالعه کتاب هاي عمومي و غير تخصصي و به اصطلاح مطالعه آزاد. مطالعه عمومي و آزاد در شکوفايي ذهن بسيار اثر گذار است . اطلاعات عمومي به انسان کمک مي کند که در رشته تخصصي خويش موفق تر باشد. مثلا مطالعه کتاب هاي حديثي و تربيتي و اخلاقي و اجتماعي و سياسي و خواندن اشعارِ شُعراءِ بزرگ مثل سعدي و حافظ و مولوي و سَنايي غَزنَوي و ... ، روح و روان و ذهن را شکوفا و پويا مي نمايد و در پرتو روح و روانِ سالم و پويا مي توان مطالب سنگين و تخصصي را بهتر درک نمود . کتاب بايد در متن زندگي و از لوازم ضروري هر خانواده و هر فردي باشد . همانطور که به لباس و پوشاک و خوراک و مسکن و وسايل ديگر زندگي اهميت مي دهيم بايد به کتاب نيز اهتمام و توجه داشته باشيم . کتاب بايد در متن زندگي ما حضور پر رنگ داشته باشد . بر اساس گزارش هاي کارشناسان (متاسفانه) درصد مطالعه در کشور ما بسيار پايين مي باشد و عوامل مختلفي در اين مساله نقش دارند . وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و وزارت آموزش و پرورش و شوراي عالي فرهنگي و سازمان ها و تشکلات فرهنگي و صدا و سيما و سازمان اوقاف و مطبوعات و نشريات و نيز مسولان مراکز آموزشي در دانشگاه ها و مدارس و... مي توانند با ارايه راهکارهايي در رشد و توسعه مطالعه کتاب و کتابخواني در جامعه بخصوص بين جوانان و دانش آموزان و دانشجويان تاثيرگذار باشند . با وجود رشد فزاينده ابزار پيشرفته جهت انتقال مطالب مثل اينترنت و فضاي مجازي و ... مي توان به جرأت ادعا نمود که هيچکدام از آن ها نمي تواند جاي کتاب کاغذي را پر نمايد. مقام معظم رهبري حضرت آيت الله خامنه اي در اين رابطه چنين فرمودند :
[هرچه ما پيش برويم، احتياج ما به کتاب بيشتر خواهد شد. اين که کسي تصور کند با پديد آمدن وسائل ارتباط جمعي جديد و نوظهور، کتاب منزوي خواهد شد، خطاست. کتاب روز به روز در جامعه بشري اهميت بيشتري پيدا مي کند. ابزارهاي نوظهور مهمترين هنرشان اين است که مضمون کتابها و محتواي کتابها و خود کتابها را راحت و آسان منتقل کنند. جاي کتاب را هيچ چيزي نمي گيرد.]
آري هيچ چيزی جاي کتاب را نمي گيرد ، کتابي که ما مي توانيم آن را لمس کنيم و ورق بزنيم و بوي خوش آن را احساس کنيم . کتابي که هرچه پيش ما کهنه تر مي شود خاطره انگيز تر است. کتاب ، معلم بي منّتي است که هميشه مي تواند در اختيار ما و پاسخگوي خوبي براي نيازهاي ما باشد . کتاب يعني حيات و زندگي . کتاب يعني فرهنگ . کتاب يعني ادب و تربيت . کتاب يعني صفا و نشاط و سلامتي . کتاب يعني معرفت . کتاب يعني پويايي و پيشرفت . کتاب يعني اتصال و پيوند گذشتگان و آيندگان . کتاب يعني مهارت زندگي . کتاب يعني اميد . کتاب يعني چگونه زندگي کردن . کتاب يعني چگونه انديشه کردن . کتاب يعني داراي هويت و شخصيت بودن . کتاب يعني خاطره ...
سيداصغرسعادت ميرقديم لاهيجي
21 آبان 1395 .
يازدهم صفرالمظفر 1428 ه.ق
** حضرت آيت الله سيداصغرسعادت ميرقديم لاهيجي