**به بهانه آتش زدن کتاب هاریسون توسط تبریزیان+آیاطب اسلامی وجود دارد؟!+سایت حکیم زین العابدین عسکری گیلانی لشت نشایی رشتی+http://hakim-askari.rozblog.com/post/588 .+کلیک کنید .

 

 

 

نتیجه تصویری برای طب اسلامی

***نسیم معرفت***

 

ایکنا گزارش می‌دهد:

اختلاف میان طب سنتی و طب اسلامی/ سوء‌استفاده به نام دین به زیان مردم

گروه سلامت: استقبال چشمگیر مردم از طب سنتی و اسلامی این روزها زمینه سودجویی برخی افراد را فراهم آورده تا هم با سوء استفاده از اعتقادات مردم جیب خود را پرکنند و هم اینکه مانع از ارائه خدمات صحیح سلامت از سوی طب مدرن، سنتی و اسلامی شود که در این میان برخی انجمن‌ها برای پیشگیری از ضربه به اعتقادات مردم و آسیب رسانی به سلامت آنان خواستار دخالت علما شده‌اند.
دوره قاجار در ایران از لحاظ تاریخی دوره پر اهمیتی به شمار می‌رود چرا که در طی حکمرانی این سلسله تغییرات شگرفی که یا پیش از قاجارها و یا همزمان با آنها در جهان رخ داده بود اثرات آن آرام آرام وارد ایران می‌شد صنعت چاپ، روزنامه، تلگراف، اتومبیل، سینما، مدارس و دانشگاه، علوم جدیده و دقیقه و برخی صنایع مستظرفه و مهمتر از هر چیزی حکومت قانون(مشروطه)، اما در کنار همه اینها طب جدید نیز وارد ایران شد و در کنار روزنامه کاغذ اخبار به عنوان اولین دستاورد صنعت چاپ رساله «آبله کوبی» که متنی از پزشکی جدید و راهکاری برای مقابله با بیماری «آبله» بود چاپ و در تیراژ انبوه منتشر شد.
 دیرزمانی بود که ایرانیان در کنار سایر ملل و ادیان خود نظام سلامتی داشتند که طبیب آن حکیم و داروسازش عطارباشی بودند، نظام سلامت آنان ریشه در باورها و عقاید هزار ساله داشت که با آمدن اسلام پالایش شده و از خرافات زدوده شد این نظام طبی که بر پایه مزاج و بر  شش اصل ۱-استفراغ و احتباس ۲ـ اعراض نفسانی ۳ـ هوا ۴ـ حرکت و سکون ۵ـ خواب و بیداری ۶ـ خوردن و آشامیدن شکل گرفته بود هم پیشگیری می‌کرد و هم درمان، علاوه بر اینکه قرن‌ها به مردم خود ایران خدمت کرد، اصول و تولیدات علمی آن به اروپا رفته و ترجمه شده و در خدمت علم جدید پزشکی که اینک آنان مصدرش بودند قرار گرفت.
اما با ورود این علم جدید به ایران نظام سلامت هزاران ساله آرام آرام به پشت قفسه عطاری‌ها و صندوقچه مادربزرگ‌ها رفت؛ سالها طول کشید تا حدود ۲ دهه قبل که دوباره طب رخت بر برسته؛ دوباره رخ گشود و زمزمه‌هایی برای احیای دوباره آن و فعالیت در کنار طب جدید آغاز شد. حمایت‌های مقام معظم رهبری، مراجع تقلید و سایر علما و روحانیون از یک سو و خدمات ارزان و در دسترس بودن آن از سوی دیگر مردم را هر چه بیشتر به سمت این طب سوق داد. در این میان دوباره در دانشگاه‌های علوم پزشکی در سطح تخصص صاحب کرسی و حتی دانشکده شد، در وزارت بهداشت معاونتی به آن اختصاص داده شد.
اما احیای این طب کهن با خود حواشی را به دنبال داشت که هنوز هم ادامه دارد، دعوای طرفداران طب جدید و طرفداران طب سنتی از سویی و اختلاف میان کسانی که طب سنتی را به مثابه طب اسلامی، طب روایی و طب ائمه می‌دانستند و کسانی که تنها طب سنتی را طبی با سابقه‌ای بسیار پیش از اسلام و نه اسلامی می‌دانند از سوی دیگر تنش را به لانه این ققنوس تازه برخاسته از خاکستر زمان هدیه داد. 
در این میان بسیاری نیز از کانال‌ اعتقادات مذهبی مردم وارد و فعالیت‌هایی را به نام طب اسلامی، طب روایی و طب ائمه آغاز کردند که به شدت مورد انتقاد وزارت بهداشت، انجمن طب سنتی ایران، بخش‌هایی از حوزه علمیه و اساتید دانشکده‌های الهیات قرار گرفت.
ریشه اختلاف طب مدرن، سنتی و اسلامی
ریشه اختلاف میان طب جدید و طب سنتی تا حدود بسیار زیادی روشن و ملموس است طب جدید روش‌های طب سنتی را بعضا قبول ندارد و طب سنتی نیز برخی اقدامات طب جدید را دارای عوارض و پرهزینه می‌دانند اما این دو آرام آرام با یکدیگر در حال کنار آمدن هستند. 
اختلاف در  معتقدان به طب اسلامی و طب سنتی کجاست؟ پاسخ این پرسش در یک جمله و حتی یک پاراگراف خلاصه نمی‌شود چرا که برخی اصولا بر این اعتقاد‌ند چیزی یا مکتبی به نام طب اسلامی وجود ندارد و هر چه در اسلام است دستوراتی است کلی برای حفظ الصحه و رعایت بهداشت و تندرستی و آنچه هم از فیلتر اسلام عبور کند دینی و اسلامی است بنابراین طب مادامی که مورد تأیید اسلام است طب اسلامی است؛ این دیدگاه هم در میان پزشکانی که متخصص طب سنتی هستند طرفدار دارد و هم در میان برخی از روحانیون حوزه و دانشگاه‌ها و این افراد بر این اعتقاد اند که اصولا نباید از اعتقادات دینی مردم سوء استفاده کرده و به باورهای آنها لطمه زد.
محمود خدادوست مدیرکل دفتر طب سنتی وزارت بهداشت ضمن تعریف طب اسلامی به ایکنا می‌گوید: یک تعریف طب سنتی این است که بگوییم همان طب اسلامی است زیرا اوج شکوفایی طب سنتی ایرانی در دوران اسلامی بود و این امر به دوره تمدن اسلامی برگشته و همان طب اسلامی است. رویکرد دیگر این است که اگر رعایت حلال و حرام خدا را کنیم، اسلامی می‌شود و از سوی دیگر به دلیل تنوع ابعاد وجودی انسان طبیعتا از ظرفیت دین و اسلام که کامل‌ترین دین است، می‌توان برای سایر ابعاد وجودی انسان علی‌الخصوص بعد معنوی استفاده کرد، ما متاسفانه این را در حاشیه قرار می‌دهیم، رویکرد سوم استفاده از مجموعه روایات و احادیثی بوده که از معصومین به جا مانده است.الهی یا غیرالهی بودن علوم نیز به فلسفه آن علم که مبتنی بر نگرش و جهان‌بینی است، باز می‌گردد یعنی اگر جهان‌بینی ما توحیدی باشد تمام علوم ما توحیدی است و این کاملا عقلانی است.
مدیر کل دفتر طب سنتی وزارت بهداشت با بیان اینکه نگاه‌ها و تعاریف گسترده‌ای با عنوان طب اسلامی وجود دارد، تاکید کرد: برای جلوگیری از ایجاد نگاه‌های غلط و افراطی گرایانه، باید یک نگاه دقیق بر اساس موازین اسلامی داشته باشیم. این طب به دنبال اصلاح سبک زندگی و ارتقای سلامت افراد است اما برخی با نگاه تجاری به آن و سوء استفاده از عناوین دینی هم به سلامت مردم آسیب می‌زنند و هم اینکه باورهای آنان را خدشه دارد می‌کنند. قرآن راهبرد اصلی و کلان می‌دهد، هرچیزی از فیلتر اسلام عبور کند و مورد تأیید شرع باشد، اسلامی است حال می‌خواهد طب باشد یا اقتصاد، اما اینکه بیاییم به صورت تعمدی از برخی آیات و روایات استفاده کرده و آن را به عنوان طب اسلامی مطرح کنیم این مسلما شیادی و خیانت به اسلام و پیروان آن است.
در همین حال داوود فرج زاده بیوشیمیست و عضو مرکز قرآن، حدیث و طب دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله(عج)، با بیان اینکه منظور از طب اسلامی طبی است که ناشی از آموزه‌های دینی، رهنمودهای ائمه معصومبن(ع)،  قرآن و احادیث است به ایکنا می‌گوید: این طب هنوز شکل خود را پیدا نکرده. یکسری شاه‌کلید‌هایی در قرآن در خصوص سلامت مطرح شده و آموزه‌های دینی در خصوص سلامت در روایت‌ها نیز وجود دارد اما متأسفانه ما روش استنباط این آموزه‌ها را بلد نیستیم و این مشکل ما است.
احیاگر طب اسلامی و مخالفان
از سوی دیگر حجت الاسلام عباس تبریزیان که در برخی محافل از او به عنوان احیاگر طب اسلامی یاد می‌شود در بیانیه‌ای که چندی پیش نیز بخش‌هایی از آن در ایکنا منتشر شد: ریشه طب اسلامی را «قرآن و حدیث» و پشتوانه آن را «یقین» دانست و  نوشت: اساس طب در دنیا تجربه است و اساس طب اسلامی قرآن و احادیث و تجربه می‌باشد. علم طب تماما همانند علم فقه است لذا اگر طب را زیر سوال ببریم پس باید فقه را نیز زیر سوال برد؛ همان جواب و دفاعی که از فقه توسط علما مطرح شده عینا ما نیز آن جواب را در دفاع از طب خواهیم داد. البته تکیه‌گاه طب اسلامی قطع و یقین است و شک و گمان جایگاهی در طب اسلامی ندارد زیرا تفاوت ذاتی بین فقه و طب این است که طب قابل تجربه است و راه برای رسیدن به یقین باز است به این شکل که با استناد به آیات و روایات ابتدا حکم و یا دارویی طبی طبق قواعد متقن فقهی و اصولی استنباط می‌شود پس از این مرحله که اطمینان بالا حاصل شد طبق آن دارو و حکم طبی تجویز می‌شود و در نهایت اگر موثر واقع شد این اطمینان بالا تبدیل به یقین خواهد شد، لذا پشتوانه طب اسلامی یقین است.
اما دیدگاه تبریزیان این بار نه از سوی متخصصان پزشکی جدید یا طب سنتی بلکه از سوی حجت‌الاسلام والمسلمین محمد علی ایازی، هم لباس او مورد انتقاد قرار گرفت و طی یاداشتی که در اختیار ایکنا قرار گرفته بود نوشت: درباره طب اسلامی دو نکته اساسی باید مورد توجه قرار گیرد، تا ثابت شود که ما چیزی به نام طب اسلامی داریم: نخست: ثابت شود در دین اسلام به جز دستوراتی کلی در جهت رعایت بهداشت و سلامت، دستوراتی در جهت چگونگی درمان بیماران آمده است و این دستورات امروز مشکل بیماری‌ها را درمان می‌کند. مثلاً اگر کسی امروز دچار گرفتگی عروق شد، با دستوراتی از قرآن و حدیث می‌توان درمان کرد، و در نتیجه به اسلام نسبت داد که نظام درمان قلب و عروق چنین است. این معنا بسته به اثبات چنین تعالیم معتبری از سوی شرع است. در قرآن که چنین دستوراتی نرسیده است و حتی درباره عدد رکعات نماز و خصوصیات روزه نرسیده است تا چه رسد به‌ نظام پزشکی و این امر در مرتبه دوم رسیدن روایاتی معتبر و اطمینان آور از پیامبر و اهل‌بیت (علیهم‌السلام) است، 
وی همچنین می‌نویسد: گفته‌شده علم طب تماماً همانند علم فقه است، نوعی مغالطه است، علم فقه مستند به آیات قطعی قرآن و احادیث معتبر است و در این هزار سال از سوی عالمان بارها غربال شده است لذا مقایسه فقه با طب مقایسه‌ای غلط است و  نشانه از خلط مسائل علمی با غیرعلمی  است. هیچ فقیهی و عالمی آگاه به مصادر روایات، چنین جرئتی ندارد که بگوید علم طب تماماً همانند علم فقه است مگر بخواهد برای طب دم و دستگاهی قداست آور و دکان درست کند. اما این‌ که گفته‌شده تکیه‌گاه طب اسلامی قطع و یقین است و شک و گمان جایگاهی در طب اسلامی ندارد. سؤال این است که در این کتاب‌هایی که شما به نقل از مصادری مرسل و به نقل و جاده روایات را مستند کرده‌اید چگونه علم پیدا می‌شود در صورتی‌ که حدیث مصادر و سلسله سند آن درست باشد ظنی‌الصدور است.
حجت‌الاسلام تبریزیان پیش از این و در همایشی در چهار محال و بختیاری خواستار عدم استفاده از واکسن و داروهای شیمیایی شده بود: داروهای شیمیایی از معادن ساخته می‌شوند و این معادن نیز از خاک هستند، در دین و آئین ما و بنا بر فرمایشات ائمه (ع)، خوردن خاک حرام است و بسیاری بیماری‌های جدید نیز در اثر مصرف همین داروهاست.
وی در همایشی دیگر اینبار در ارومیه گفته بود: امروزه تمام مواد مصرفی خوراکی و دارویی ما وابسته به کشورهای غرب، اروپا و نظام صهیونیسم بوده زیرا که آن ها نمی خواهند جامعه سالم و بدور از بیماری داشته باشیم. یا در کارگاهی در لرستان عنوان کرده بود: «امروز در اروپا دیگر آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت‌ها و التهاب‌ها کارساز نیستند و آن‌ها دارویی برای رفع امراض ندارند، خداوند بشر را رها نمی‌کند و برای چنین بحران‌هایی راه‌حل‌هایی را مقابل بشر قرار داده از این‌رو خداوند طب اسلامی را به‌عنوان تنها راه نجات بشر بر اساس حکمت رونمایی کرده است.
این سخنان حجت الاسلام تبریزیان واکنش‌های زیادی را در میان محققان، متخصصان طب سنتی و برخی روحانیون به دنبال داشت چنانکه محمود خدادوست در دیداری که با آیت‌الله اعرافی در قم داشت گفت: یکی از مهمترین مسائلی که امروز در زمینه طب سنتی و طب اسلامی رخ نمایی می‎کند، سواستفاده برخی از افرادی است که از این عنوان بهره برداری می‎‏کنند. استفاده از عناوین مذهبی در درمان برخی بیماری‎ها که نه جامعه علمی حوزوی آن را تایید می‎کند و نه علوم پزشکی؛ بلکه این امور از جمله سواستفاده های خطرناکی است که از این عرصه انجام می‎‏شود.
وی یادآورشد: این افراد دام خود را در میان بیمارانی که به بیماری‎های صعب العلاج دارند، پهن می‎کنند و نکته خطرناک آن است که این افراد به شدت بیماران و مردم را از علم پزشکی منع می‎کنند و آنها را مجبور می‎‏کنند از شیوه‎های درمانی من درآوردی خود آنها استفاده نمایند. پیش از آن‌هم انجمن علمی طب سنتی ایران به این اظهارات تبریزیان واکنش نشان داده بود.
 اما فرج زاده در گفت‌وگویی با ایکنا خواستار محک آکادمیک کارها و اقدامات تبریزیان شده بود، و گفت: برخی از علمای حوزه اکنون در این زمینه در حال کار کردن هستند مثل حجت‌الاسلام تبریزیان که حتی دارو می‌سازند و به طور تجربی هم نتیجه می‌گیرند. اما باید بر روی طرح‌ها و اقدامات این افراد کار آکادمیک و پژوهش دانشگاهی صورت گیرد.
اما این تنها تبریزیان نیست که مورد مخالفت وزارت بهداشت و انجمن‌های علمی طب سنتی قرار می‌گیرد چرا که چندی پیش در پی تعطیلی مرکز حجامت ایران از سوی وزارت بهداشت برخی از پزشکان، محققان و پژوهشگران این حوزه نیز از سوی وزارت بهداشت به متهم به سوءاستفاده از اعتقادات مردم و نداشتن تخصص در امر پزشکی شده بودند.
سوء استفاده به نام دین و به زیان مردم/ علما وارد میدان شوند
با این حال رغبت مردم به طب سنتی و طب اسلامی همچنان بیشتر شده و در کنار طب رایج آرام آرام می‌رود که به مانند چین یا هندوستان به عنوان بخشی از نظام سلامت کشور قرار گیرد و اگر اختلافات را به کنار بگذارند اتفاق میمونی خواهد افتاد که هم می‌تواند به بخشی از نیازهای مردم پاسخ داده و هم اینکه راهکارهایی برای اصلاح سبک زندگی مردم ارائه داده که بیشتر به اقتضائات جغرافیایی آنها مطابقت دارد، با رشد روزافزون این استقبال سوء استفاد نیز روز به روز بیشتر می‌شود رشد کانال‌ها  و شبکه‌های اجتماعی از افراد ناشناس، و غیر پزشک گرفته تا کسانی که حتی تحصیلات حوزوی ندارند اما با سوء استفاده از عقاید دینی مردم از آیات و احادیث برای به کرسی نشاندن کار خود استفاده می‌کنند موجب شده است تا دغدغه‌مندان طب اصیل ایرانی اسلامی و سلامت مردم ابراز نگرانی کنند و در این میان انجمن طب سنتی ایران نیز به انتشار بیانیه دیگری از سوء استفاده کنندگان به نام اسلام اعلام برائت جسته و خواستار نظر مراجع تقلید در این رابطه شد.
محمد علی انصاری پور عضو انجمن علمی طب سنتی در این باره به ایکنا گفت: ظهور جریانات خاصی در حوزه طب سنتی ایرانی با عناوین مختلفی از جمله طب اسلامی، طب روایی و... که در سال‌های اخیر روند رو به رشدی داشته است، که این امر نگرانی دست‌اندرکاران نظام سلامت و متخصصان طب سنتی ایرانی را از به خطر افتادن سلامت جامعه و باورها و اعتقادات دینی مردم برانگیخته است ضمن اینکه طب سنتی ایرانی آکادمیک و قانون‌مند را نیز زیر سوال برده است.
انصاری پور یادآور شد: انجمن علمی طب سنتی ایرانی، با انتشار بیانیه‌ای، از این جریانات خاص که با سوء استفاده از نام اسلام و ائمه معصومین(ع)، به حوزه طبابت و درمان در طب سنتی ایرانی وارد شده‌اند، اعلام برائت کرده و نظر علمی و کارشناسی آیات عظام و مراجع تقلید، مسئولین حوزه علمیه و پژوهشکده‌های علوم قرآن و حدیث را برای آگاهی‌بخشی به جوامع علمی و عمومی خواستار شده است.
به نظر می‌رسد تا حدود زیادی نگرانی انجمن طب سنتی ایران در رابطه با سوء استفاده از عقاید مردم قابل درک باشد چرا که اگر قرار باشد این افراد که تخصصی در کار پزشکی نداشته وصرفا با استناد به آیات و روایاتی توانایی تفسیر آن را نیز نداشته به کار درمان مردم بپردازند عوارض کار آنها نه تنها جان انسانی را خواهد گرفت و عدم نتیجه در کار به نام قرآن و اسلام و ائمه تمام می‌شود که این امر ضربه به کیان دین خواهد بود و دقیقا این نگرانی‌ است که دخالت علما و مراجع عظام تقلید را در ختم کردن این غائله‌ها ضروری می‌کند.
یاسر مختاری 
https://iqna.ir/fa/news/3632223/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%81-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B7%D8%A8-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D9%88-%D8%B7%D8%A8-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%B3%D9%88%D8%A1%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D9%86%D8%A7%D9%85-%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85 .
*********************************************
تفاوت زاویه نگاه "طب اسلامی" با طب نوین/ لزوم در اولویت قرارگرفتن طب اسلامی

به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا؛ مدتی است مسئله "طب اسلامی" تبدیل به عرصه کارزاری برای ابراز مخالفت یا حمایت از آن شده است و طیف‌های مختلفی در گود این منازعه قابل مشاهده است.

بخشی از چهره‌هایی که در طیف مخالفان طب اسلامی قابل ارزیابی هستند، چهره‌ها و مسئولان ارشد وزارت بهداشت و اداره‌کل طب ایرانی هستند که اتفاقا طی یکی دو سال اخیر با تمام توان، منادی عدم وجود طبی به نام طب اسلامی بوده‌اند و طرح آن را جریانی انحرافی در مسیر ترویج و توسعه طب سنتی و ایرانی می‌دانند و در این مسیر تلاش وافری را نیز برای همراه نشان دادن مراجع عظام تقلید با این تلقی خود داشته‌اند.

اما سررشته جریانی از مخالفت با طب اسلامی را باید در خارج از مرزهای کشورمان جست‌وجو کرد و گاهی ظهور و بروز آن را در رسانه‌هایی مانند BBC یا چهره‌هایی مانند عبدالکریم سروش می‌توان مشاهده کرد.

در نقطه مقابل و در طیف موافقان طب اسلامی نیز حداقل دو طیف اصلی قابل رصد است؛ طیفی که چهره‌های اصلی آن برخی از حوزویان قائل به طب اسلامی هستند که طرفاً با تکیه و استناد به آیات و روایات اسلامی شاید به نوعی مروج دیدگاه اخباری در طب اسلامی هستند؛ چهره‌های اصلی این طیف، چندان قائل به لزوم استفاده از مبانی طب سنتی و اصول درمانی طب نوین نیستند و منابع اسلامی موجود در حوزه طب اعم از آیات، روایات و احادیث طبی را برای ترسیم و ایجاد شاکله مکتب مستقل طبی به نام طب اسلامی کافی می‌دانند.

اما در نهایت در میان طیف موافقان طب اسلامی، جریانی از چهره‌های برجسته حوزوی، اساتید مطرح طب سنتی و پزشکان مسلط به مبانی طب ایرانی قائل به "طب اسلامی" هستند وطب اسلامی را مجموعه‌ای از آموزه‌های مرتبط با حفظ سلامت و درمان بیماریهای روان و جسم می‌دانند که با استنباط و تحقیق و پژوهش از منابع وحی به دست می‌آید.

این طیف از موافقان طب اسلامی ضمن برشمردن برخی انحرافات موجود در میان منادیان حال حاضر طب اسلامی،‌ طب اسلامی اصیل را مسیری میان‌بر برای جامعه گرفتار امروز و حتی مردم اقصی‌نقاط عالم می‌دانند که با تکیه بر مبانی دینی و روایی، عقل و تجربیات دانش طبی نوین، می‌تواند نظام سلامت مستقل اسلامی را ترسم کند که با تکامل و تکمیل خود با سرعت و قدرت، سطح سلامت عموم مردم را ارتقا چشمگیری خواهد داد.

چهره‌های این طیف تاکید دارند که علت مخالفت برخی با طب اسلامی نه برخاسته از ادله عقلی و اشراف به مسئله بلکه به واسطه برخی سوءتفاهمات و طرح مصادیق ناقصی از طب اسلامی در جامعه امروز بوده است.

جالب اینکه چهره‌ها اصلی این جریان اخیر موافق طب اسلامی، برخلاف طیف مخالفان طب اسلامی، استدلال‌ها، ادله و مستندات خود در اثبات و وجوب طب اسلامی را در قالب کتب مستقلی، تالیف، تدوین و به چاپ رسانده‌اند از جمله در قالب دو مجلد "طب اسلامی در آینه وحی" و "نظام سلامت در اسلام" به‌صورت مبسوط ضمن تشریح مبانی طب اسلامی به اشکالات و شبهات مخالفان طب اسلامی پاسخ داده‌اند.

برای بررسی برخی ابعاد منازعه بر سر مسئله طب اسلامی و تشریح مستقیم دیدگاه‌های اساتید موافق طب سلامی، میزگردی با حضور استاد ساعی‌فر پژوهشگر در حوزه طب اسلامی، دکتر رضا منتظر پزشک، مولف و پژوهشگر در حوزه طب سنتی و طب اسلامی، دکتر سید سعید اسماعیلی صابر، پزشک، PHD طب سنتی و پژوهشگر در حوزه طب سنتی و اسلامی ترتیب دادیم که در هفته گذشته بخش نخست آن با عنوان: علت مخالفت عامدانه برخی با "طب اسلامی" چیست/ ردپای "سیریل الگود" در تئوریزه کردن انکار طب اسلامی منتشر شد.

در ادامه بخش دوم این میزگرد تقدیم شده است:

تسنیم: اشاره داشتید که در بخش عملی طب برای استفاده از منابع اسلامی حوزه طب و سلامت صرفاً باید "پزشک" ورود داشته باشد و استدلال شما این بود که پزشک بیماریها و تجویزها را می‌شناسد؛ اگر این استدلال را بپذیریم،‌ اساتید طب سنتی غیرپزشک نیز کاملاً چنین تسلطی را دارند؛ با این اوصاف آیا اساتید طب سنتی نمی‌توانند در حوزه پیشگیری یا درمان بیماران از منابع دینی و روایی استفاده کنند؟!

دکتر اسماعیلی: طب یک بحث عملی دارد و یک بحث نظری؛ در بحث نظری که بحث ماده خام این طب است، در مورد آیات و روایات طبی، قطعا حوزه باید ورود کند، درباره سند روایات، ترجمه صحیح  روایات، اینکه این روایات در چه موضوعی به کار رفته، روایات مشابه و معارضآن و ... که مانند پازل در کنار هم قرار می‌گیرند و در اختیار پزشک گذاشته می‌شود؛ بخش نظری را قطعا حوزه می‌تواند عهده‌دار شود اما متاسفیم که در این چند سال، حوزه ورود لازم به این مسئله را نداشته است.

دکتر منتظر: در بحث علمی فرد باید هم مسلط به مبانی طب سنتی باشند و هم پزشکیِ رایج را خوانده باشد؛ فردی که می‌خواهد از روایات طبی و سایر منابع دینی در حوزه طب استفاده کند باید مبانی مزاج ‌شناسی را بداند؛ مزاج‌شناسی در طب اسلامی یک مبنای مهم است و از این حیث طب اسلامی با طب سنتی مشترک است.

بنابراین فرد باید مباحث طب سنتی را خوانده باشد و خصوصیات مزاج‌های گرم، سرد، خشک یا تر را بشناسد؛ بر این مباحث باید مسلط باشد و بعد ورود کند.

در پاسخ به این سؤال که از طب اسلامی به چه شکلی می‌شود استفاده کرد، می‌گوییم طب اسلامی حاوی اصول و مبانی ای است؛ در فصل آخر کتاب "طب اسلامی در آینه وحی" برخی مبانی و اصول آن را برشمرده‌ایم؛ اگرچه این بخش هنوز کامل نشده است اما به نظرم همین مقدار هم می‌تواند تا حد زیادی جوابگوی حرکت ما در طب اسلامی باشد.

نباید در تجویز دارو و درمان بیمار عجله کرد

اینکه گفته شد در طب اسلامی لازم نیست که انبوهی از روایات طبی داشته باشیم یا برای هر بیماری یک روایت داشته باشیم، دقیقا به همین دلیل است؛ باید در ابتدا با استخراج اصول و مبانی طب اسلامی پی‌ریزی این بنا را انجام دهیم مثلا یکی از مبانی طب اسلامی مزاج‌شناسی است؛ مبنای دیگر این است که در درمان بیماری "شتاب" نباید  داشت؛ در این زمینه حضرت امیرالمومنین علی علیه‌السلام در نهج‌البلاغه فرموده‌اند "امش بدائک ما مشی بک" یعنی "با بیماری خود راه برو(مدارا کن) تا وقتی که با تو راه می‌آید" یعنی در درمان بیماری عجله نکن.

این جمله کوتاه، یک اصل بسیار مهم در طب اسلامی است؛ بر این اساس باید در مواردی که خطر جانی بیمار را تهدید نمی‌کند و شرایط اورژانسی نیست، در تجویز دارو و درمان عجله نکرد؛ پس طب اسلامی بر پایه یک سری اصول و مبانی استوار است و در نسخه دادن خلاصه نمی‌شود.

تسنیم: یکی از دلایلی که منکران طب اسلامی بیان می‌کنند این است که منابع دینی و روایی در باب طب بسیار محدود و محصور است و لذا نمی‌توان بر اساس این آیات و روایات، نظامی تحت عنوان "طب اسلامی" پایه‌ریزی کرد اما در مقابل چنین استدلالی شاهد احادیثی از معصومین هستیم که با وجود کوتاه بودن می‌توانند اساس یک نظام درمانی مستقل و متفاوت از طب نوین را پایه‌ریزی کنند و اساسا نوع نگاه در بیان ائمه اطهار با برخی مسلمات پذیرفته شده در طب نوین کاملا متفاوت است مانند همین کلام اخیر از حضرت امیرالمومنین(ع) که می‌فرمایند "با بیماری خود راه برو(مدارا کن) تا وقتی که با تو راه می‌آید" با این اوصاف آیا با وجود چنین احادیثی در منابع دینی، نمی‌توان یک نظام سلامت متفاوت و مستقل را بنا نهاد؟

دکتر منتظر: در طب رایج، انسان مانند یک ماشین و بیماری خراب شدن اجزای این ماشین است؛ وقتی اجزای این ماشین خراب شد باید تعمیر یا تعویض شود!اما در مبانی طب اسلامی تعریف بیماری این نیست برای همین است که می‌فرمایند سریع دست به دارو نشو و به بدن فرصت بده، خودش را درمان کند.

در طب اسلامی "بیماری" حکمت دارد

کلام حضرت امیر(ع)(امش بدائک ما مشی بک) چهار کلمه است اما همین بیان مبنایی را برای ما باز می‌کند و آن این است که در طب اسلامی، بیماری حکمت دارد؛ هیچ بیماریی تصادفی و شانسی نیست، بر این اساس آن بیمار و طبیب هیچگاه ناامید نشده و همواره برای رسیدن به درمان تلاش می‌کنند.

این امر از نظر فکری، آرامشی را برای پزشک و بیمار ایجاد می‌کند یعنی در طب اسلامی، مبانی علمی و عملی داریم که حتی در طب سنتی به این شکل نیست و این مبانی، بنایی مستقل را پی‌ریزی می‌کند که در و پنجره آن، نسخه و دارو می‌شود.

تسنیم: استاد ساعی‌فر! همانطور که دکتر منتظر اشاره داشتند متاسفانه تا به امروز حوزه‌های علمیه ورود جدی در امر تدوین و تحقیق در منایع دینی حوزه طب و سلامت نداشته‌اند؛ علت این امر چه بوده است؟

استاد ساعی‌فر:اگر بخواهیم عقبه طب اسلامی را جستجو کنیم از صدر اسلام و از زمان پیامبر اکرم(ص) روایات طبی داریم و بسیاری از اصحاب هم به مطالبی که حضرت می‌فرمودند، عمل می‌کردند و همین طور در زمان سایر ائمه مطالب فراوانی از لسان آنان راجع به موضوعات طبی بیان شده است.

در بسیاری از علوم اسلامی این سیر و تطور طبیعی را داریم؛ بنابراین توقع اینکه از قرن اول هجری، تمام مسائل علوم اسلامی تدوین شده باشد، توقع درستی نیست حتی خود فقه اسلامی به معنای فقه اجتهادی که ما امروزه از آن صحبت می‌کنیم، آرام‌آرام از قرن سوم و چهارم شروع شده و شما اگر اولویت‌بندی هم کنید، دینی آمده که می‌خواهد شرک و بت‌پرستی را بردارد، طبعا اول مباحث اعتقادی و رفتارهای شخصی و بعد مباحث حکومتی و عرصه‌های مختلف وجودی خود را محکم می‌کند و بعد به سایر مباحث می‌پردازد.

در مورد پزشکی هم، آرام‌آرام از قرن دوم و سوم کتاب‌های طب النبی، طب الائمه نگارش شده و در کتاب‌های رجال می‌بینید که خیلی از بزرگان از قرن  دوم و سوم همپای بقیه علوم در طب هم پیش آمدند اما الان زمانی است که پزشکی و طب در تمام دنیا، توسعه افراطی پیدا کرده است، در حالی که قبلا این طور نبود و یک حکیم و طبیب برای یک شهر کافی بوده است اما در حال حاضر در هر کوچه‌ای چند متخصص دارید لذا طب اسلامی هم باید خودش را به رشد و بالندگی لازم برساند.

فاصله اندک دستورالعمل‌های طب سنتی با منابع دینی و روایی

در گذشته علمای ما می‌دیدند که دستورالعمل‌های طب سنتی که در جامعه وجود دارد و به آن عمل می‌شود، اختلاف جزئی و فاصله اندکی با روایات و منابع دینی دارد بنابراین نیازی به توسعه و تشریح مبانی طب اسلامی نمی‌دیدند اما در حال حاضر این فاصله و شکاف در حال زیاد شدن است و ما ناچار از پژوهش در مبانی و گسترش طب مبتنی بر آموزه‌های اسلامی هستیم.

تسنیم: از چه زمانی اختلاف و فاصله بین مبانی طب اسلامی و طب سنتی با طب نوین زیاد شد؟

استاد ساعی‌فر: تا قبل از اینکه طب نوین این قدر مسلط شود یعنی تا 400 ـ 300 سال پیش، می‌بینید که کتب طب روایی زاویه‌ چندانی با طب سنتی ندارد اما در حال حاضر این طور نیست یعنی به اندازه‌ای فاصله بین طب مدرن و طب اسلامی و روایات ما زیاد شده که احساس می‌شود باید دوباره برگردیم و بازتعریفی از مبانی داشته باشیم.

"طب مدرن" به محض بروز کوچکترین علائم بیماری، آن را با تجویز انواع داروها سرکوب می‌کند

به طور مثال همین کلام حضرت امیر(ع) که جناب دکتر منتظر به آن اشاره داشتند به این معنی که بر درد صبر کن و با آن راه بیا همچنین روایات معتبر هم مضمون با آن؛ به ما تفهیم می‌کند که بیماری را نباید فوراً سرکوب کرد اما طب مدرن، به محض بروز کوچکترین علائم بیماری، آن را با تجویز انواع مسکن‌ها، آنتی‌بیوتیک‌ها، آنتی‌هیستامین‌ها و ... سرکوب می‌کند!

این می‌شود یکی از زاویه‌های طب اسلامی با طب مدرن؛ اینکه حضرت علی(ع) چنین بیانی را دارند، آیا می‌خواهند یک دستور ریاضتی بدهند که مثلا شما مثل مرتاض‌ها، درد بکشید؟! خیر، منظور این نیست بلکه منظور این است که  بدن، هوشمند است و قوه مدبره در بدن انسان، مقاومت لازم را در مورد آن بیماری ایجاد می‌کند و پس از آن به بیماری خطرناک‌تر یا درد شدیدتری مبتلا نمی‌شوید.

در حال حاضر طب مدرن با معضلات بزرگی روبه‌رو است و شاهدیم که غالب افراد  جامعه از یک مقطع سنی به‌صورت دائم با بیماری‌های مزمن دست به ‌گریبان هستند و بیماری‌های خطرناک،  شیوع بی‌سابقه‌ای پیدا کرده‌ است؛ طبعاً باید به منابع دینی در حوزه سلامت و طب بازگردیم، همان طور که سازمان بهداشت جهانی نیز سالیان سال است به‌صورت رسمی خواستار بازگشت و احیای طب مکمل در کشورهای مختلف جهان شده است.

اگر می خواهیم به داشته‌های خودمان بازگردیم باید "طب اسلامی" در اولویت باشد

امروزه دنیا به این نتیجه رسیده که طب مدرن با روش‌های مرسوم خود، جوابگوی نیازهای بشر در تامین سلامت جسمی و روحی نیست لذا هر کشوری به سراغ یک مکمل یا جایگزینی رفته است؛ چینی‌ها، هندی‌ها و ... به سراغ طب خودشان رفته‌اند، ما هم اگر می خواهیم به داشته‌های خودمان برگردیم، باید "طب اسلامی" اولویت ما باشد.

وقتی می‌گوییم طب اسلامی حداقل بر اساس اعلام مسئول پژوهشکده دارالحدیث، 6 هزار روایت طبی   داریم (البته تا 12 ـ 10 هزار روایت طبی هم ذکر شده است) لذا بهترین راه این است که به این آموزه‌ها بازگردیم؛ موافقان طب اسلامی حرف عجیب و غریبی نمی‌زنند؛ ما می‌گوییم به همان اندازه که چینی‌ها به آموزه‌های 2 هزار سال پیش خود اعتقاد دارند و به آن بازگشته و نتیجه گرفته‌اند، ما هم به همان اندازه برای آموزه‌های اسلامی و فرمایشات معصومین در درمان و سلامت ارزش قائل شویم.

البته این نکته را هم باید متذکر شد که وقتی می‌گوییم طب، همه می‌روند سراغ موضوعات درمانی در حالی که طب مجموعه‌ای از کل موضوعات مربوط به سلامت اعم از پیشگیری، سلامت روحی و روانی و ... است و راجع به تمام این موضوعات، روایت داریم که بعضی مواقع این روایات در پاسخ به یک سؤال و شبهه‌ای است که در جامعه مطرح شده و بعضی مواقع این روایات در برخورد امام با یک فردی است که طبیب بوده است؛ امام با برخی اطباء مناظره داشتند، بعضی اوقات در جلسه‌ای، طبیبی مطلبی گفته و امام نقد کردند یا حرف او را اصلاح و مطلب درست را بیان فرموده‌اند.

دکتر اسماعیلی: علما از صدر اسلام تا به امروز سعی کردند این روایات را مثل بقیه روایات جمع‌آوری کنند؛ از نخستین منابع حدیثی شیعه مثلا کتاب کافی تا علامه مجلسی در بحارالانوار روایت طبی جمع‌آوری شده است؛ علاوه بر این برخی از علما، مقداری از این روایات طبی را در مجموعه‌هایی به نام طبی‌النبی یا طب الائمه جمع‌آوری کرده‌اند و در بعضی از مواقع شرح‌هایی بر این احادیث نوشته‌اند و کتاب‌های مستقلی از این دست داریم که خود این امر نیاز به یک پژوهش کتابخانه‌ای مفصل دارد.

مثلاً مرحوم علامه طباطبایی در کتاب سنن النبی، موضوعات مختلفی که مربوط به حوزه طب بوده را جمع‌آوری کردند یا آیت‌الله جوادی آملی در کتاب "مفاتیح‌ الحیات" در بخشی از آن به روایاتی که مربوط به سلامت و طب است، اشاره داشته‌اند یا آیت‌الله محمدی ری شهری در کتاب "دانشنامه احادیث پزشکی" احادیث پزشکی را جمع‌آوری کرده‌اند ...

(پایان بخش دوم)

https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/03/12/1740476/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D8%B2%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%87-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B7%D8%A8-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%B7%D8%A8-%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86-%D9%84%D8%B2%D9%88%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%88%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%86-%D8%B7%D8%A8-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C .

طب اسلامی با طب سنتی کاملا فرق دارند - استاد تبریزیان - ...

 

 

طب اسلامی با طب سنتی کاملا تفاوت دارد - دکتر آیت الله ... - ...

 

 

تفاوت طب سنتی با طب اسلامی چیست؟ - دلگرم

 

تفاوت طب اسلامی با سایر طب‌ها مانند تفاوت خود اسلام با سایر ...

 

 

طب سنتی با طب اسلامی تفاوت دارد/ از راهکارهای دین اسلام در ...

 

 

تفاوت طب سنتی با اسلامی(مسائل کاربردی) | طب اسلامی

 

 

تفاوت جدی بین طب اسلامی با طب سنتی – باب الجواد ع

 

 

بررسی تفاوت مبانی طب سنتی ایران با طب رایج - نشریه ...

 

۲۹ مرداد ۱۳۹۶ - گروه سلامت: استقبال چشمگیر مردم از طب سنتی و اسلامی این روزها زمینه سودجویی برخی افراد را فراهم آورده تا هم با سوء استفاده از اعتقادات مردم جیب ...

تفاوت زاویه نگاه "طب اسلامی" با طب نوین/ لزوم در اولویت ...

www.tasnimnews.com › اجتماعی › طب سنتی
 
۱۲ خرداد ۱۳۹۷ - بر اساس مبانی طب اسلامی نباید در تجویز دارو و درمان بیمار عجله کرد اما طب مدرن ... سرکوب می‌کند، فاصله اندک دستورالعمل‌های طب سنتی با منابع دینی و.

طب اسلامی با طب سنتی کاملا فرق دارند - استاد تبریزیان - ...

www.aparat.com › طب_اسلامی_با_طب_سنتی_کاملا_فرق_دارند_-_اس...
 
کلیپ مذهبی-سخنرانی مذهبی-مذهبی سخنرانی-مذهبی کلیپ زیبا-کلیپ جدید جالب-سخنرانی جدید آیت الله تبریزیان-شهدای مدافع حرم-شهید مدافع حرم حضرت زینب ...

طب اسلامی با طب سنتی کاملا تفاوت دارد - دکتر آیت الله ... - ...

www.aparat.com › ugyLT › طب_اسلامی_با_طب_سنتی_کاملا_تفاوت...
 
طب اسلامی با طب سنتی تفاوت دارد - سخنرانی دکتر آیت الله تبریزیان پدر طب اسلامی جهان و اولین احیاء کننده طب اسلامی در جهان - ✿ آدرس سایت رسمی استاد عباس ...

تفاوت طب سنتی با طب اسلامی چیست؟ - دلگرم

www.delgarm.com › سلامت › داروهای گیاهی و طب سنتی
 
۵ تیر ۱۳۹۸ - تفاوت طب سنتی با طب اسلامی : بر اساس مبانی طب اسلامی نباید در تجویز دارو و درمان بیمار عجله کرد اما طب مدرن با مشاهده علائم بیماری، آن را با ...

تفاوت طب اسلامی با سایر طب‌ها مانند تفاوت خود اسلام با سایر ...

hawzah.net › News › View › تفاوت-طب-اسلامی-با-سایر-طب‌ها-مانند-ت...
 
۳۰ بهمن ۱۳۹۳ - می‌توان گفت تفاوت این دو خیلی زیاد است. شاید طب اسلامی به طب جدید نزدیکتر باشد تا طب سنتی! خلاصه اینکه تفاوت طب اسلامی با طب سنتی ...

طب سنتی با طب اسلامی تفاوت دارد/ از راهکارهای دین اسلام در ...

snn.ir › اجتماعی › سلامت
 
۲۲ تیر ۱۳۹۳ - امروز، طب سنتی نه تنها در ایران که در تمام دنیا طرفداران بسیاری را از آن خود کرده است. معجزاتی که طب سنتی در درمان برخی بیماری ها داشته باعث شده ...

تفاوت طب سنتی با اسلامی(مسائل کاربردی) | طب اسلامی

t124.ir › طب اسلامی
 
۱۲ فروردین ۱۳۹۷ - تفاوت طب سنتی با اسلامی(مسائل کاربردی). طب سنتی تجربی:کاسنی سرد است طب اسلامی وحیانی: کاسنی گرم است و معتدل. طب سنتی ...

تفاوت جدی بین طب اسلامی با طب سنتی – باب الجواد

baboljavad.com › دارالشفاء › تفاوت جدی بین طب اسلامی با طب سنتی
 
تفاوت جدی بین طب اسلامی با طب سنتی. در ۱۷ خرداد ۱۳۹۵. اگر دستوراتی که اسلام فقط درباره خوردن دارد را عمل کنیم، خیلی از مریضی‌ها را نمی‌گیریم. گاهی وقت‌ها به ...

بررسی تفاوت مبانی طب سنتی ایران با طب رایج - نشریه ...

iahj.ir › article-1-32-fa
 



موضوعات مرتبط: حکیم عسکری,متفرقات(مطالب گوناگون ومفید),
برچسب‌ها: ,,,,,