***نسيم معرفت***

به نام خدا

 قانون تدريج

يکي از سنت هاي پروردگار در عالم هستي (به غير از عالَمِ مُجردات که آنها را مُبدَعات مي گويند) مساله تدريج در امور تکويني و تشريعي است . خداوند متعال که قادر عَلَي الأِطلاق است حِکمتش براين تعلق گرفته که پديده ها و مخلوقات را به تدريج بيافريند و تکاليف شرعي را نيز به تدريج براي انسان ها مقرّر فرمايد. همه اينها به جهت اين است که طبيعت و سرشت انسان در اين عالم ، اقتضاء دارد که پلّه پلّه و مرحله به مرحله و گام به گام به مراتب بالاتر رشد و تعالي پيدا کند. در عالم طبيعت و خلقت همه چيز بر طبق قانون تدريج و براساس اَسباب و مُسبَّبات و عِلَل و معلول ها سير مي نمايد . خلقت آسمان ها و زمين وَ ما بَيْنَهُما  در شش روز (شش دوره) که در چندين آيه از قرآن به آن اشاره شده  و سيرِ ليل و نهار و نطفه در رَحِم مادر و يا بذر در دل زمين و مانند آن ها همه و همه گواه و شاهد بر قانون تدريج هستند . وقتي که ما بذري را در دل خاک کِشت مي کنيم انتظار نخواهيم داشت که فورا محصول و ثمر دهد بلکه به تناسب هر بذري ، مدتي بايد بگذرد و همه عوامل دست به دست هم دهند تا به تدريج و پس از گذشتِ مدت زماني ، ثمر و نتيجه اي نصيب شود .در رابطه با انسان ها نيز قانون تدريج جاري است . هيچ کس نبايد انتظار داشته باشد که يک دفعه همه مشکلات حل شود و به يکباره همه خواسته ها محقق گردد . نبايد انتظار و توقع داشت که هرچه خواستيم فورا درست شود و محقق شود بلکه بايد با سعي و تلاش و کوشش و توسل به عوامل معنوي و مادي گام به گام به سوي مقصود حرکت کنيم . انبياء الهي از حضرت آدم (عَلَيهِ السَّلامُ) تا حضرت خاتم  (صَلَّي اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ وَ سَلَمَ)   طبق حکمتي که به آن اشاره کردم جهت تربيت و هدايت انسان ها به تدريج و نوبت به نوبت آمدند و مقررات و احکام الهي و آسماني  به تدريج و متناوباََ براي انسان ها آورده شد .  به غير از موارد استثنايي که يا اعجاز است و يا کرامت ، هيچ کس به يکباره و يک دفعه ، استاد و عالم و دانشمند و دکتر و مهندس و تاجر و ... نشد  بلکه  :

سالها بايد که تا يک کودکي از  روي طبع

عالمي دانا شود يا شاعري شيرين سخن

عمرها   بايد که تا   از سنگ خارا   زآفتاب                     

 در بَدَخشان  لَعل گردد  يا عقيق اندر يَمَن

قرن ها بايد که تا  از لطف حق پيدا  شود                      

 با يَزيدي  در خراسان  يا اُوَيسي  در قَرَن

پس به خود بباورانيم که در عالم هستي و عالم طبيعت(عالَمِ کَون و فَساد) قانون تدريج حاکم است و بدانيم که به تدريج و گام به گام با اميد و همت عالي و سعي و کوشش و تلاش و... مي توان به مقصود رسيد .

سيداصغرسعادت ميرقديم لاهيجي

** آيت الله سيد اصغر سعادت ميرقديم لاهيجي

http://nasimemarefat.parsiblog.com/