آمار مطالب
آمار کاربران
آمار بازدید
متن ذیل نوشته دکتر احمد حاجی ده آبادی دانشیار دانشگاه تهران (پردیس فارابی قم) و دانش آموخته حوزه علمیه قم پیرامون قتل دلخراش رومینا اشرفی توسط پدرش است که آن را واکاوی و تحلیل کرده است و توسط مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی منتشر می شود:
بسم الله الرحمن الرحیم
احمد حاجی ده آبادی دانشیار دانشگاه تهران (پردیس فارابی قم) 8 / 3 / 1399 .
1. اطلاعات من در حد اخباری است که در سایت ها هست. ممکن است جزئیات حادثه کم و زیاد شود ولی اصل خبر اینست که در یکی از روستاهای بخش حویق از شهرستان تالش، دختر چهارده ساله‌ای به نام رومینا اشرفی می خواسته با پسری 30 یا 35 ساله به نام بهمن که دو برابر سنش سال دارد ازدواج کند. خانواده دختر مخالفند. با هم فرار می کنند و پس از 6 روز دستگیر و توسط نیروی انتظامی به خانواده‌اش برگردانده می شود. پدر ، در خواب با داس او را سر می‌برد. خبر بسیار وحشتناک، دلخراش و غیرقابل باور است (سایت انتخاب، 6/3/99). شکی نیست که رومینا مستحق این مرگ نبوده حتی اگر خدای نکرده با بهمن رابطه نامشروع هم برقرار کرده باشد.
فرزندکُشی در همه کشورها هست، خاص ایران نیست. مهم اینست که چه کنیم که چنین حوادثی به شدت تقلیل یابد.
2. دو روز قبل هم در یکی از روستاهای میناب پدری، پسر 22 ساله معتادش را که برای هزینه مواد مُخدِّر(شیشه) خانواده را اذیت می‌کرده، با کمک دو پسر دیگرش، به اطراف روستا می برد و با شلیک چند گلوله اسلحه کلاش او را می‌کشد. افکار عمومی به این حادثه مثل قتل رومینا واکنش نشان ندادند و طبیعی است.
3. فرزندکشی در همه کشورها هست چه پیشرفته و چه غیر پیشرفته. خاص ایران نیست. این آخرین مورد در ایران نخواهد بود. مهم اینست که چه کنیم که چنین حوادثی به شدت تقلیل یابد.
4. مُجازات پدر رومینا نهایتاً چقدر است؟ روشن است که به هیچ وجه کار پدر رومینا توجیهی ندارد. البته باید گذاشت تا تمام جزئیات حادثه روشن شود تا معلوم شود پدر دچار جنون شده؟ از فرط عصبانیت اراده اش زائل شده؟ اگر شخص دیگری جای او بود چه می کرد؟ و... اما در حال حاضر باید گفت پدر قصاص نمی شود (ماده 301 قانون مجازات اسلامی 1392) اما به پرداخت دیه به شرط تقاضای ولی دم (یعنی همسرش مادر رومینا) و حبس از سه تا ده سال(ماده 612 ق.م.ا. 1375) محکوم می شود. نیز چنین قتلی کفّاره جمع(دو ماه روزه پی در پی و اطعام شصت مسکین و آزاد کردن شصت برده که طبعا این آخری الان منتفی است) دارد( امام خمینی، تحریرالوسیله، ج2، ص125). البته حکومت در کفاره دخالت نمی کند و قاتل را بدان ملزم نمی‌نماید. کفاره امری شخصی است.
5. گاه به غلط گفته می شود پدر حق دارد فرزندش را بکشد. اگر حق داشت که نباید به زندان برود و دیه و کفاره بدهد. بله قصاص نمی شود اما قصاص نشدن به معنای حق داشتن نیست. اگر شما دیوانه ای را بکشید قصاص نمی شوید ولی آیا حق دارید دیوانه را بکشید؟!!
6. رابطه خویشاوندی گاه باعث تخفیف مجازات است و گاه باعث تشدید مجازات. پدری که با دخترش یا خواهر یا خاله و عمه اش زنا کند اعدام می شود. در حالی که اگر با غیر خویشاوند زنا کند اگر زنا به عنف نباشد و مرد محصن نباشد به صد ضربه شلاق محکوم می شود.
7. چرا پدر قصاص نمی شود؟ سوالی است که افکار عمومی می‌پرسند و می‌گویند اگر حکم قصاص باشد ما شاهد چنین فجایعی نخواهیم بود. قصاص نشدن پدر، باعث سوء استفاده شده و جرم زاست. چگونه است که اگر پدر رومینا بهمن را می کشت قصاص می شد اما وقتی رومینا را می کشد به قصاص محکوم نمی شود؟
3. فرزندکشی در همه کشورها هست چه پیشرفته و چه غیر پیشرفته. خاص ایران نیست. این آخرین مورد در ایران نخواهد بود. مهم اینست که چه کنیم که چنین حوادثی به شدت تقلیل یابد.
4. مُجازات پدر رومینا نهایتاً چقدر است؟ روشن است که به هیچ وجه کار پدر رومینا توجیهی ندارد. البته باید گذاشت تا تمام جزئیات حادثه روشن شود تا معلوم شود پدر دچار جنون شده؟ از فرط عصبانیت اراده اش زائل شده؟ اگر شخص دیگری جای او بود چه می کرد؟ و... اما در حال حاضر باید گفت پدر قصاص نمی شود (ماده 301 قانون مجازات اسلامی 1392) اما به پرداخت دیه به شرط تقاضای ولی دم (یعنی همسرش مادر رومینا) و حبس از سه تا ده سال(ماده 612 ق.م.ا. 1375) محکوم می شود. نیز چنین قتلی کفّاره جمع(دو ماه روزه پی در پی و اطعام شصت مسکین و آزاد کردن شصت برده که طبعا این آخری الان منتفی است) دارد( امام خمینی، تحریرالوسیله، ج2، ص125). البته حکومت در کفاره دخالت نمی کند و قاتل را بدان ملزم نمی‌نماید. کفاره امری شخصی است.
5. گاه به غلط گفته می شود پدر حق دارد فرزندش را بکشد. اگر حق داشت که نباید به زندان برود و دیه و کفاره بدهد. بله قصاص نمی شود اما قصاص نشدن به معنای حق داشتن نیست. اگر شما دیوانه ای را بکشید قصاص نمی شوید ولی آیا حق دارید دیوانه را بکشید؟!!
6. رابطه خویشاوندی گاه باعث تخفیف مجازات است و گاه باعث تشدید مجازات. پدری که با دخترش یا خواهر یا خاله و عمه اش زنا کند اعدام می شود. در حالی که اگر با غیر خویشاوند زنا کند اگر زنا به عنف نباشد و مرد محصن نباشد به صد ضربه شلاق محکوم می شود.
7. چرا پدر قصاص نمی شود؟ سوالی است که افکار عمومی می‌پرسند و می‌گویند اگر حکم قصاص باشد ما شاهد چنین فجایعی نخواهیم بود. قصاص نشدن پدر، باعث سوء استفاده شده و جرم زاست. چگونه است که اگر پدر رومینا بهمن را می کشت قصاص می شد اما وقتی رومینا را می کشد به قصاص محکوم نمی شود؟
قرآن می‌فرماید: «كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصاصُ فِي الْقَتْلَى» بر شما در کُشتگان قصاص نوشته شد. بقره/178 » و «جان در برابر جان. مائده/45» اما این حکم استثناهایی هم دارد یکی از استثنائات هم کشتن فرزند توسط پدر می‌باشد
8. قاعدتاً در هر قتل عمدی، حکم اولیه قصاص است. قرآن می‌فرماید: «كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصاصُ فِي الْقَتْلَى» بر شما در کشتگان قصاص نوشته شد. بقره/178 » و «جان در برابر جان. مائده/45» اما این حکم استثناهایی هم دارد مثلاً کشتن مهدورالدم، کشتن دیوانه، قتل توسط نابالغ و مجنون و... قصاص ندارد. یکی از استثنائات هم کشتن فرزند توسط پدر می‌باشد. قتل فرزند توسط مادر را برخی فقها موجب قصاص می‌دانند و برخی نمی‌دانند.
9. همه فقهای امامیه این نظر را قبول دارند. فقهای اهل سنت یعنی حَنَفِیّه، حَنبلیّه، شافِعیّه هم این را قبول دارند. تنها مالکیه هستند که معتقدند اگر پدر سر فرزند را برد یا با شمشیر شکم او را پاره کند قصاص می‌شود ولی اگر شمشیر به سمت وی پرت کند و باعث قتل او شود قصاص نمی‌شود (شیخ طوسی، الخلاف، ج 5، ص 151-152). مالک پیشوای مالکیه میان قتل با سبق تصمیم و قتل بدون تصمیم قبلی و با عمل نوعاً کشنده در مورد پدر فرق گذاشته در اولی به قصاص و در دومی به عدم قصاص معتقد است(مالک بن انس، المُدوّنَه، ج4، ص498؛ ابن عبدالبر، الکافی فی فقه اهل المدینه، ج2، ص1097). لازم به ذکر است آیت الله بهجت، پدری را که عادت به قتل فرزندانش داشته باشد مستحق قصاص می‌داند (گنجینه استفائات قضایی، کد سوال 6675)
9. همه فقهای امامیه این نظر را قبول دارند. فقهای اهل سنت یعنی حَنَفِیّه، حَنبلیّه، شافِعیّه هم این را قبول دارند. تنها مالکیه هستند که معتقدند اگر پدر سر فرزند را برد یا با شمشیر شکم او را پاره کند قصاص می‌شود ولی اگر شمشیر به سمت وی پرت کند و باعث قتل او شود قصاص نمی‌شود (شیخ طوسی، الخلاف، ج 5، ص 151-152). مالک پیشوای مالکیه میان قتل با سبق تصمیم و قتل بدون تصمیم قبلی و با عمل نوعاً کشنده در مورد پدر فرق گذاشته در اولی به قصاص و در دومی به عدم قصاص معتقد است(مالک بن انس، المُدوّنَه، ج4، ص498؛ ابن عبدالبر، الکافی فی فقه اهل المدینه، ج2، ص1097). لازم به ذکر است آیت الله بهجت، پدری را که عادت به قتل فرزندانش داشته باشد مستحق قصاص می‌داند (گنجینه استفائات قضایی، کد سوال 6675)
+ [ اَقسام اعدام : 1- اِعدام تعزیری : آن است که از سوی حاکم شرع و حکومت اسلامی با ملاحظه به برخی از امور مُهمّه تعیین می شود مثل ملاحظه اِفساد فی الارض و مصلحت عمومی جامعه و حفظ امنیت روانی جامعه و حفظ نظام خانواده و غیره 2- اعدام حَدّی : آن است که در مورد جرائم جنسی مانند زنا با مَحارِم و زنای مُحصَِنَه یعنی زنا با زنی که شوهر دارد و در حِصن و دِژ و حِصار شوهرش می باشد و مرد هم دارای همسر باشد و به عبارت دیگر شرایط اِحصان در زانی و زانیه که در کُتُب فقهی مذکور است مُحقَّق باشد و نیز مثل تجاوز به عُنف و لواط و مانند آن ها است 3- اِعدام قصاصی : آن است که در مورد قتل عمد است با شرایطی که در فقه و قانون مذکور و مضبوط و مُقرَّر می باشد . (استاد سیداصغرسعادت میرقدیم لاهیجی)]
قصاص چاره کار نیست. خصوصاً در قتل های ناموسی که شخص می کشد و افتخار می کند و می گوید آماده قصاصم.
10. به فرض حکم فرزندکشی قصاص باشد ولی مگر صرف قصاص می تواند بازدارنده باشد؟ حکم قتل عمد قصاص است ولی مگر روزانه شاهد نیستیم که اشخاصی با وجود اطلاع از حکم قصاص، باز مرتکب قتل می شوند. البته نمی خواهم بگویم قصاص بازدارنده نیست که یقینا هست. مقصودم آنست که قصاص چاره کار نیست. خصوصا در قتل های ناموسی که شخص می کشد و افتخار می کند و می گوید آماده قصاصم. احتمال نمی دهید اگر حکم فرزندکشی هم قصاص بود، باز پدر رومینا برای حفظ شرف و آبروی خانوادگی حاضر بود دستش را به خون دخترش آغشته نماید؟
11. آیا می توان پدر را مُفسِد فِی الاَرض دانست یا مُحارِب و او را به اعدام محکوم کرد؟ پاسخ منفی است. ارکان جرم مُحارَبَه (ماده 279) و اِفساد فِی الاَرض (ماده 286) در اینجا وجود ندارد. مراجع معاصر در پاسخ سوالی مبنی بر اینکه پدری که به دختر 7 ساله اش بدگمان بوده سر او را جلوی چشم بقیه بچه ها می برد و به در خانه خانواده اش برده و سر بریده را نشان داده و رعب و وحشت ایجاد کرده، آیا بر کارش عنوان اِفساد فِی الاَرض صادق است؟ پاسخ منفی داده اند (گنجینه استفتائات قضایی، کد سوال 173). بله اگر کسی به اعدام تعزیری معتقد باشد شاید بتوان به اعدام حکم داد. امری که بسیار سخت می باشد.
12. مستند فقهای شیعه در اینکه پدر قصاص نمی‌شود، روایاتی است که از پیامبر اعظم (صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ)، امام علی (ع)، امام باقر (ع) و امام صادق (ع) نقل شده است: لایُقادُ والِدُُ بِوَلَدِهِ [وَ یُقتَل‌ُ الوَلَدُ اِذا قَتَل‌َ والِدَه‌ُ عَمداً»] پدر در مقابل فرزند قصاص نمی‌شود [اما فرزندی که پدرش را عمداً بکشد ، قصاص می گردد و کشته می‌شود. وسائل الشِّعَة، ج ۱۹، باب ۳۲ - بابُ القِصاص‌ِ فِی النَّفس، حدیث اول.] . شیخ حُرّ عامِلی حدود 11 حدیث در این زمینه نقل می کند(شیخ حُرّعامِلی، وسایل الشیعه، ج 29، ص77 -80). در یکی از این روایات امام باقر (ع) می فرماید پدر قصاص نمی شود ولی به شدت زده می شود و تبعید می شود. مستند فقهای سنی هم روایاتی است که به همین مضمون و تعابیر از پیامبر اعظم (ص) آمده است( احمد بن حنبل، مسند الامام احمد بن حنبل، ج1، ص 292 و 293).
11. آیا می توان پدر را مُفسِد فِی الاَرض دانست یا مُحارِب و او را به اعدام محکوم کرد؟ پاسخ منفی است. ارکان جرم مُحارَبَه (ماده 279) و اِفساد فِی الاَرض (ماده 286) در اینجا وجود ندارد. مراجع معاصر در پاسخ سوالی مبنی بر اینکه پدری که به دختر 7 ساله اش بدگمان بوده سر او را جلوی چشم بقیه بچه ها می برد و به در خانه خانواده اش برده و سر بریده را نشان داده و رعب و وحشت ایجاد کرده، آیا بر کارش عنوان اِفساد فِی الاَرض صادق است؟ پاسخ منفی داده اند (گنجینه استفتائات قضایی، کد سوال 173). بله اگر کسی به اعدام تعزیری معتقد باشد شاید بتوان به اعدام حکم داد. امری که بسیار سخت می باشد.
12. مستند فقهای شیعه در اینکه پدر قصاص نمی‌شود، روایاتی است که از پیامبر اعظم (صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ)، امام علی (ع)، امام باقر (ع) و امام صادق (ع) نقل شده است: لایُقادُ والِدُُ بِوَلَدِهِ [وَ یُقتَل‌ُ الوَلَدُ اِذا قَتَل‌َ والِدَه‌ُ عَمداً»] پدر در مقابل فرزند قصاص نمی‌شود [اما فرزندی که پدرش را عمداً بکشد ، قصاص می گردد و کشته می‌شود. وسائل الشِّعَة، ج ۱۹، باب ۳۲ - بابُ القِصاص‌ِ فِی النَّفس، حدیث اول.] . شیخ حُرّ عامِلی حدود 11 حدیث در این زمینه نقل می کند(شیخ حُرّعامِلی، وسایل الشیعه، ج 29، ص77 -80). در یکی از این روایات امام باقر (ع) می فرماید پدر قصاص نمی شود ولی به شدت زده می شود و تبعید می شود. مستند فقهای سنی هم روایاتی است که به همین مضمون و تعابیر از پیامبر اعظم (ص) آمده است( احمد بن حنبل، مسند الامام احمد بن حنبل، ج1، ص 292 و 293).
قرآن کریم پس از گزارش قَتل هابیل بدست قابیل، بیان می‌کند: کسی که بی‌گناهی را می‌کُشد، گویا همه مردمان را کشته است و درمقابل کسی که جانی را احیا می‌کند، گویا همگان را زنده کرده است.
13. ما معتقدیم احکام اسلام تابع مصالح و مفاسد است. اگر در قتل عمد، حکم قصاص وضع و تایید شده به خاطر مصالحی مثل مصلحت حفظ حیات است (وَ لَكُمْ فِي الْقِصاصِ حَياةٌ يا أُولِي الْأَلْبابِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ بقره/179) و اگر در مواردی استثنا شده باز هم به خاطر مصالحی است. حال گاه برخی از این مصالح را درک می‌کنیم (مثل اینکه چرا قتل عمد توسط نابالغ و دیوانه قصاص ندارد) و گاه درک نمی‌کنیم مثل قتل فرزند توسط پدر را. ولی یقیناً مصلحتی داشته است. خدا در وصف پیامبر(ص) در قرآن می‌فرماید: «وَ ما يَنْطِقُ عَنِ الْهَوى * إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحى» پیامبر (ص) از روی هوی و خواهش دل حرف نمی زند. جز آنچه به او وحی شده نمی باشد. نجم/ 3 و 4». پدر قصاص نمی شود ولی نباید از آخرت و عذاب اخروی قتل غافل باشیم. در آیین اسلام، نظام دنیا و نظام آخرت بهم متصل و آخرت مکمل دنیاست. بیجه [محمد بسیجه معروف به بیجه] در پاکدشت 27 پسر بچه معصوم را کشت. نمی توان او را 27 بار قصاص کرد. او یک بار قصاص یا اعدام شد. برای بقیه موارد چی؟ آیا میان کسی که یک قتل انجام داده با کسی که افرادی را کشته است تفاوتی نیست؟ عقل ما می گوید باید نظام آخرتی باشد که هر کس ذره ای کار بد انجام داده مکافات شود. جالب است وقتی به قرآن و روایات در مورد عذاب قتل مراجعه می کنیم وحشت بر انسان مستولی می شود. قرآن کریم پس از گزارش قتل هابیل بدست قابیل، حکمی فوق‌العاده عجیب بیان می‌کند: کسی که بی‌گناهی را می‌کُشد، گویا همه مردمان را کشته است و درمقابل کسی که جانی را احیا می‌کند، گویا همگان را زنده کرده است(مائده/32). قرآن عقوبت قتل عمد مسلمان را این‌گونه بیان می‌کند: «وَ مَن یقْتُلْ مُؤْمِناً مُتَعَمِّداً فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِداً فِیهَا وَ غَضِبَ اللَّهُ عَلَیهِ وَ لَعَنَهُ وَ أَعَدَّ لَهُ عَذاباً عَظِیماً : و هركس عمداً مؤمنى را بكُشد، كيفرش دوزخ است كه در آن ماندگار خواهد بود و خدا بر او خشم می‌گيرد و لعنتش می‌كند و عذابى بزرگ برايش آماده ساخته است»(نساء/ 93). در روایات، برخی آثار قتل این‌گونه بیان شده است: «نخستین چیزی که خداوند روز قیامت درباره آن حکم می‌کند، خون‌هاست» و «قاتل وارد بهشت نمی‌شود» ( شیخ حرّ عاملی؛ وسائل‌الشیعة؛ ج29، ص12 و 13). طبق آموزه‌های اسلام نه‌تنها آدم‌کشی گناه است، بلکه کمک‌کردن در قتل نیز حرام می‌باشد: «کسی که در قتل مسلمانی با کلمه‌ای کمک کرده است، روز قیامت می‌آید، درحالی‌که بر پیشانی‌اش نوشته شده است: مأیوس از رحمت خدا».(همان، ص18). حتی رضایت به کشته‌شدن دیگری نیز امری حرام است و چنین کسی، شریک قاتل به‌شمار می‌رود و در عذاب الهی با قاتل مشترک است: «هرکس به چیزی راضی باشد، گویا مانند کسی است که آن را انجام داده است و اگر مردی در مشرق کشته شود و دیگری در مغرب از قتل او خشنود باشد، او نزد خدا شریک قاتل محسوب می‌شود».(شیخ صَدُوق؛ عُیُونُ أَخبارِالرِّضا؛ ج2، ص247) حتی جایز نیست انسان جایی حضور یابد که شخصی به ناحق زده یا کشته می‌شود و او را یاری نسازد حتی اگر ظلم و ستم توسط سلطان جایری صورت گیرد که طبعاً انسان نمی‌تواند جلوی او را بگیرد(شیخ حرّعاملی، وسایل الشیعه، ج 28، ص 18) ازمنظر اسلام نه‌تنها حیات انسان‌ها، بلکه حیات حیوانات نیز ارزشمند است و به‌همین‌دلیل: «زنی به‌خاطر گربه‌ای که او را بسته بود و از تشنگی مُرد، عذاب شد»(همان، ج29، ص14).
14. به نظر شما، اگر قتل پدر هم قصاص داشته باشد، دیگر شاهد چنین فجایعی نیستیم؟ آیا اینکه قتل فرزند توسط پدر قصاص ندارد باعث سوءاستفاده می‌شود؟ من باور ندارم. همین الان کشتن دیوانه، قصاص ندارد ولی آیا این باعث شده تا عاقلان، دست به کشتار دیوانگان بزنند؟ در این 50 سالی که از خدا عمر گرفتم یک مورد در شهر قم که محل سکونتم و میبد که محل تولدم هست، ندیدم و بیاد ندارم پدری فرزندش را بکشد. به فرض بگوییم قتل فرزند، قصاص دارد، برای قصاص نیاز به درخواست ولی دم است. ولی دم فرزند در این پرونده، مادرش (همسر قاتل) است. آیا زوجه در نهایت، حاضر به قصاص شوهرش هست؟ خودش بیوه شود و فرزندش (پسر 6 ساله اش) بدون پدر؟ در پرونده های متعدد با گذشت زمان و فروکش شدن احساسات اولیای دم، بحث عفو و اینکه لذتی در عفو است که در انتقام نیست مطرح می شود و به قصاص منتهی نمی شود.
15. به فرض که درخواست حکم قصاص هم شود، آیا چنین پدری که در خواب با داس فرزندش را سر می‌برد، عاقل است؟ یا دیوانه است و دیوانه، قصاص نمی‌شود؟ ماده 149ق.م.ا. 92 جنون را فقدان اراده یا قوه تمیز می‌داند. در پرونده‌ای دیگر که در بالا گذشت پدری سر دختر هفت ساله‌اش را به خاطر سوء ظن می‌برد و سر او را به در خانه خانواده اش می‌برد و افتخار می‌کند. آیا واقعاً چنین شخصی، عاقل است؟
16. آنچه در سطور بالا گذشت بحث فقهی و حقوقی بود. اما نکات دیگری را هم باید مد نظر داشت. یکی از آنها نگاهی است که جامعه ما به زن و دختر دارد و حساسیت زیادی است که نسبت به زنان در مقایسه با مردان و پسران هست. آیا پدر بهمن او را به خاطر ارتباطی که با رومینا داشته با داس می کشد؟؟ در قضایای فرار دختران و پسران و پس از اینکه به خانواده ها بازگردانده می شوند، چند درصد پسران در معرض آسیبند و چند درصد دختران؟ به یاد ندارم پدری پسرش را بخاطر اینکه با دختری رابطه داشته بخاطر حفظ آبرو بکشد یا مورد آسیب جدی قرار دهد. ولی در مورد زنان و دختران قضیه فرق می کند. این نگاه باید اصلاح شود.
15. به فرض که درخواست حکم قصاص هم شود، آیا چنین پدری که در خواب با داس فرزندش را سر می‌برد، عاقل است؟ یا دیوانه است و دیوانه، قصاص نمی‌شود؟ ماده 149ق.م.ا. 92 جنون را فقدان اراده یا قوه تمیز می‌داند. در پرونده‌ای دیگر که در بالا گذشت پدری سر دختر هفت ساله‌اش را به خاطر سوء ظن می‌برد و سر او را به در خانه خانواده اش می‌برد و افتخار می‌کند. آیا واقعاً چنین شخصی، عاقل است؟
16. آنچه در سطور بالا گذشت بحث فقهی و حقوقی بود. اما نکات دیگری را هم باید مد نظر داشت. یکی از آنها نگاهی است که جامعه ما به زن و دختر دارد و حساسیت زیادی است که نسبت به زنان در مقایسه با مردان و پسران هست. آیا پدر بهمن او را به خاطر ارتباطی که با رومینا داشته با داس می کشد؟؟ در قضایای فرار دختران و پسران و پس از اینکه به خانواده ها بازگردانده می شوند، چند درصد پسران در معرض آسیبند و چند درصد دختران؟ به یاد ندارم پدری پسرش را بخاطر اینکه با دختری رابطه داشته بخاطر حفظ آبرو بکشد یا مورد آسیب جدی قرار دهد. ولی در مورد زنان و دختران قضیه فرق می کند. این نگاه باید اصلاح شود.
چرا صدا و سیما در این زمینه برنامه‌های مناسب نمی‌سازد و پخش نمی‌کند؟ زیرپوست شهر از این وقایع زیاد رخ می‌دهد
17. در این قتل دلخراش، چه کسی مُقصِّر است؟ اولاً خانواده قاتل وقتی که از روحیات قاتل خبر دارند، چرا پیشدستی نکردند و اقدامات احتیاطی به عمل نیاوردند؟ مگر نه اینست که وظیفه دینی و قانونی همه آنست که به اشخاص در معرض خطر کمک کنند؛ بند یک مادّه‌واحده [قانون] خودداری از کمک به مصدومان و ... مقرر کرده است: «هرکس شخص یا اشخاصی را در معرض خطر جانی مشاهده کند و بتواند با اقدام فوری خود یا کمک‌طلبیدن از دیگران یا اعلام فوری به مراجع یا مقامات صلاحیت‌دار از وقوع خطر یا تشدید نتیجه آن جلوگیری کند ... از اقدام به این امر خودداری نماید، به حبس جنحهای تا یک سال یا جزای نقدی تا پنجاه هزار ریال محکوم خواهد شد ...». ثانیاً آیا نیروی انتظامی بررسی لازم را در سپردن دختر به پدر انجام داده؟ ثالثاً چرا متولیان امر و آنها که وظیفه پیشگیری غیر کیفری از وقوع چنین جرایمی دارند در این زمینه کاری انجام نمی‌دهند؟ اینکه دختری به همراه پسری از خانه فرار کنند زیبنده جامعه دینی نیست ولی نوجوانی که در سن بلوغ جنسی قرار دارد و ممکن است تحت تاثیر محبت جنس مخالف قرار گیرد، باید توسط والدین در مرحله اول و معلمان آموزش و پرورش در مرحله بعد، ارشاد و راهنمایی شود. پدر با کشتن دخترش، صورت مسئله را پاک کرد ولی هزاران مسئله را ایجاد کرد. چرا صدا و سیما در این زمینه برنامه‌های مناسب نمی‌سازد و پخش نمی‌کند؟ زیرپوست شهر از این وقایع زیاد رخ می‌دهد چه بخواهیم چه نخواهیم. خانواده بعضاً حساسیت نشان نمی‌دهند و گاه مثل مورد رومینا حساسیت نشان می‌دهند. باید از قبل فرزندان را با این مسائل آشنا کرد. خوانده و شنیده‌ایم که در سالیان قبل دخترانی که برای اولین بار عادت می‌شدند و خون می‌دیدند، به خیال اینکه بکارتشان از بین رفته، خودکشی می کردند. آیا نباید ایشان را آگاه کرد؟ خدا رحمت کند دکتر فرامرز گودرزی را. استادم در دوره ارشد در درس پزشکی قانونی بود. می‌گفتند در موارد متعددی، دختر و پسری که ازدواج کرد‌ه‌اند، در شب عروسی، شوهر پس از نزدیکی با همسرش، خونی از او مشاهده نمی‌کند. او را متهم می‌کند که پیش از ازدواج با من لابد با دیگری رابطه نامشروع داشتی که بکارت نداری. دعوا و درگیری صورت می‌گیرد و دختر مدعی است که هیچ خطایی نکرده است. دختر را به ماما می‌سپاریم که او را معاینه کند. ماما می‌گوید پرده بکارت دختر حلقوی است و این پرده با دخول و نزدیکی از بین نمی‌رود و خونی خارج نمی‌شود. پس دختر راست می‌گفته است. حال اگر در این میان قتل رخ دهد و یا انزجار و تنفر زوجه از زوج رخ دهد و بدنبال آن طلاق و..که رخ داده است، چه کسی مسئول است؟ چرا نباید اینها را قبل از ازدواج برای دختر و پسران بیان کنیم.
چرا از ظرفیت مساجد ما استفاده نمی‌شود؟ به عنوان مثال مشاور ازدواجی را بیاورند تا برای مردم در زمینه ازدواج مشاوره دهد، این همه ظرفیت داریم و اصلاً استفاده نمی‌کنیم.
18. مُبلِّغان ما هم مسئولند. چرا نباید در کنار احادیثی که غیرت را یکی از صفات برجسته معرفی کرده این دستور امام علی (عَلَیهِ السَّلامُ) به امام حسن (عَلَیهِ السَّلامُ) را نیز بخوانند که: « وَ إِيَّاكَ وَ التَّغَايُرَ فِي غَيْرِ مَوْضِعِ غَيْرَةٍ فَإِنَّ ذَلِكَ يَدْعُو الصَّحِيحَةَ إِلَى السَّقَمِ وَ الْبَرِيئَةَ إِلَى الرَّيْبِ بپرهيز از غيرت نشان دادن بيجا كه درستكار را به بيمار دلى، و پاكدامن را به بدگمانى رساند(ترجمه دشتی) نهج البلاغه/ ص 347» را بخوانیم که نه بی‌غیرتی صحیح است و نه غیرت بی‌جا. امام صادق (عَلَیهِ السَّلامُ) می فرماید: مردی نزد پیامبر (ص) آمد و گفت: مادرم دست هیچ لمس کننده ای را رد نمی کند. کنایه از اینکه مکررا مرتکب زنا می شود. پیامبر (صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ) به او نفرمود برو مادرت را بکش و این لکه ننگ را از میان ببر. بلکه فرمود او را حبس کن. گفت این کار را کردم ولی باز مرتکب زنا می شود. فرمود: جلوی ورود مردان بر او را بگیر. گفت: این کار را هم کردم. فرمود: او را ببند که هیچ خوبی بالاتر از این نیست که او را از گناه بازداری.( عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: جَاءَ رَجُلٌ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ (ص)- فَقَالَ إِنَّ أُمِّي لَا تَدْفَعُ يَدَ لَامِسٍ فَقَالَ فَاحْبِسْهَا- قَالَ قَدْ فَعَلْتُ قَالَ فَامْنَعْ مَنْ يَدْخُلُ عَلَيْهَا- قَالَ قَدْ فَعَلْتُ قَالَ قَيِّدْهَا- فَإِنَّكَ لَا تَبَرُّهَا بِشَيْ‌ءٍ أَفْضَلَ مِنْ أَنْ تَمْنَعَهَا- مِنْ مَحَارِمِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ. شیخ حر عاملی؛ وسایل الشیعه، ج28، ص150). در حدیثی دیگر مردی نزد پیامبر (ص) آمد و گفت زنم دست لمس کننده ای را رد نمی کند. یعنی مرتکب زنا می شود آنهم زیاد. فرمود طلاقش بده. گفت دوستش دارم فرمود: نگهش دار(عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: جَاءَ رَجُلٌ إِلَى النَّبِيِّ (ص) فَقَالَ- يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ امْرَأَتِي لَا تَدْفَعُ يَدَ لَامِسٍ- قَالَ فَطَلِّقْهَا- فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنِّي أُحِبُّهَا قَالَ فَأَمْسِكْهَا. همان، ص147). آیا نباید این احادیث برای مردم خوانده شود؟ آیا پسری که بدستور پیامبر (ص) عمل کرده بی غیرت بوده؟ غیرت این بوده که باید مادرش را می کشته؟ آیا روایتی که پیامبر (ص) به علی (ع) یعنی دامادش نصیحت می کند که وقتی می خواهی با همسرت رابطه زناشوییی برقرار کنی چنین و چنان کن را دیده ایم؟ آیا در جمع مردانه حاضریم این روایت را برای ایشان بخوانیم و ترجمه کنیم؟ به یکی از دوستانم که مسئول هیات امنای یک مسجد بود دو سه بار گفتم خوبست از این ظرفیت استفاده کنی. یک شب وکیلی را بیاور بعد از نماز برای مردم در مورد قرارداد خرید و فروش صحبت کند تا کلاه سرشان نرود، شب دیگر مشاور ازدواجی را بیاور تا برای مردم در زمینه ازدواج مشاوره دهد آیا حق طلاق را به همسر آینده‌ام بدهم یا ندهم؟ و..یک بار پزشکی را دعوت کن تا در مورد فشارخون و... با مردم صحبت کند. این همه ظرفیت داریم و اصلاً استفاده نمی‌کنیم.
19.از اینها گذشته مسئولیت حکومت در این زمینه بسیار بسیار سنگین است. وظیفه حکومت تنها اجرای حدود و مجازات نیست بلکه باید پیش از وقوع جرم، زمینه آن را از بین ببرد و پس از وقوع جرم علاوه بر مجازات، اقدامات لازم را در این جهت انجام دهد. شیخ حر عاملی حدیثی را از امام علی (ع) نقل می کند که مفادش اینست بر امام مسلمین واجب است زانیه را شوهر دهد تا مانع زناکاری او شود(وسایل الشیعه، ج28، ص148). از این روایت می توان گفت حکومت وظیفه دارد اشتغال برای دزدی ایجاد کند که فقر او را وادار به دزدی کرده و....
20. حکومت بجای خود؛ ما آحاد مردم هم در این زمینه مسئولیت داریم. قرآن کریم از یک سو وظیفه سلامت معنوی خانواده (که گاه در سلامت مادی است) را گوشزد می کند« يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًا اى كسانى كه ايمان آورده ايد خودتان و كسانتان را از آتشى كه سوخت آن مردم و سنگهاست حفظ كنيد. تحریم/6» و از سویی کسانی را نجات یافته از خسران می داند که عمل صالح انجام دهند و دیگران را سفارش به حق و شکیبایی می کنند «سوره عصر». نیز مردان و زنان مومن را ولی همدیگر می داند که همدیگر را امر به معروف ونهی از منکر می کنند یعنی در جامعه اسلامی مسلمانان نوعی مسئولیت اجتماعی متقابل هر یک بر دیگری دارد و اینکه کار دیگران به من ربطی ندارد در این جامعه اصلا و اصلا معنا ندارد «وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَيُطِيعُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ أُولَئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ .. مردان و زنان با ايمان ولي (و يار و ياور) يكديگرند، امر به معروف و نهي از منكر ميكنند، و نماز را بر پا ميدارند، و زكات را ميپردازند، و خدا و رسولش را اطاعت مينمايند، خداوند به زودي آنها را مورد رحمت خويش قرار ميدهد خداوند توانا و حكيم است توبه/71»
* منبع: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
*** اصلاحات و اضافات و ... توسّط : استاد سیداصغرسعادت میرقدیم لاهیجی
***بیست نُکته در رابطه با قتل فجیع رُومینا اَشرفی حَویقی تالشی گیلانی توسط پدرش+نوشته دکتر احمد حاجی ده آبادی دانشیار دانشگاه تهران(پردیس فارابی قم)و دانش آموخته حوزه علمیه قم +https://sccr.ir/News/11394/1/20-%D9%86%DA%A9%D8%AA%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%A7 .+شورای عالی انقلاب فرهنگی .+کلیک کنید .
************************************
***بررسی ابعاد فقهی قتل رومینا/ حکمت حکم عدم قصاص برای پدر چیست؟!!!+یادداشت تحلیلی از حجت الاسلام احمدرضا دردشتی، مدیر گروه شبهه شناسی مرکز مطالعات و پاسخگوی به شبهات حوزه‌های علمیه ...+https://www.mehrnews.com/news/4939181/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%D8%A8%D8%B9%D8%A7%D8%AF-%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C-%D9%82 .+کلیک کنید .
***کتابخانه اینترنتی آیت الله سیداصغرسعادت میرقدیم لاهیجی ....+کلیک کنید
http://saadatmirghadimha.rzb.ir/post/8 .
***نقد کتاب بررسی راه‌های مَحرمیّت از دیدگاه فقه امامیه+کتاب بررسی راه های مَحرمیّت از دیدگاه فقه امامیّه به قلم حجت الاسلام حسن عالمی طامَّه+[فَإِذا جاءَتِ الطَّامَّةُ الْکُبْرى *یَوْمَ یَتَذَکَّرُ الْإِنْسانُ ما سَعى «سوره نازعات آیه 34 و 35»]....این کتاب اما گرفتار ضعف‌ها و خطاهای قابل توجه و گاه غیرقابل گذشت شده است....+حجت الاسلام سید ضیاء مُرتَضَوِی+1395 .+http://ijtihadnet.ir/%d9%86%d9%82%d8%af-%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%b1%d8%a7%d9%87%e2%80%8c%d9%87%d8// .+شبکه اجتهاد+کلیک کنید .
*** ربا در تسهیلات خُرد بیشتر است/ نظام بانکی پاسخگوی نگرانی مراجع باشد+محمد رضا مُروِّجی+شبکه اجتهاد+http://ijtihadnet.ir/%d8%b1%d8%a8%d8%a7-%d8%af%d8%b1-%d8%aa%d8%b3%d9%87%db%8c%d9%84%d8%a7/ .+کلیک کنید .
*** ترانه عشق +پایگاه اندیشوران حوزه +آیت الله سید اصغر سعادت میر قدیم لاهجی+http://saadat.andishvaran.ir/fa/ShowNote.html?ItemId=12070 ..+کلیک کنید .
***بررسی تفویض ولایت از سوی فقیه و لزوم احراز عدالت مدیران+حجت‌الاسلام علی آقا پیروز مدیرگروه مدیریت اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و‌اندیشه اسلامی در مقاله‌ای با عنوان «بررسی تفویض ولایت از سوی فقیه و لزوم احراز عدالت مدیران» که در فصلنامه علوم سیاسی(شماره 76) منتشر شده است به بررسی آن پرداخته است+فرق تفویض و تنفیذ+قائلان به ولایت مطلقه فقیه : از جمله قائلان این نظریه، صاحب جواهر، محقق کرکی و امام خمینی هستند. براساس نظریه امام، ولایت فقیه بر پایه سه رکن ولایت قضایی، ولایت تقنینی و ولایت اجرایی (سیاسی) استوار خواهد بود که قلمرو اختیارات فقیه را در این سه حوزه مشخص و معین می‌سازد، بر پایه این فرضیه، ولایت قابل تفویض است و حق تصرف و ولایت از ولی فقیه به سطوح پایین‌تر تسری می‌یابد. + هشتم اردیبهشت 1396 .http://ijtihadnet.ir/%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%aa%d9%81%d9%88%db%8c%d8%b6-%d9%88%d9%84%d8%a7%db%8c%d8%aa-%d8%a7/.+شبکه اجتهاد .+کلیک کنید .
***اگر ضوابط استنباط از دل فقه بیرون می‌آمد…+فقاهت مطلوب کدام است؟ +دینی 1400 سال پیش در جزیره‌العرب بر آخرین رسول (ص) نازل‌شده است. ما پس از 1400 سال می‌خواهیم آن را همان‌طور که نازل‌شده، بفهمیم. چگونه و با تجهیز به چه علوم و مهارت‌هایی می‌توانیم به این فهم برسیم؟/حجت الاسلام محمدتقی اکبرنژاد تبریزی+http://ijtihadnet.ir/%d8%a7%da%af%d8%b1-%d8%b6%d9%88%d8%a7%d8%a8%d8%b7-%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d9%86%d8%a8%d8%a7%d8%b7-/ ..+شبکه اجتهاد+کلیک کنید .
*** عشقنامه +از استاد سیداصغرسعادت میرقدیم لاهیجی+سایت حکیم زین العابدین عسکری گیلانی لشت نشایی رشتی+http://hakim-askari.rozblog.com/post/647 ..+کلیک کنید .
***حوزه علمیه باید آینده پژوهی داشته باشد و گرنه در جا می زند!!! +حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید حسن وحدتی شُبَیری، رئیس دانشگاه علوم اسلامی رَضَوی+http://ijtihadnet.ir/%d8%a8%d8%a7%db%8c%d8%af-%da%86%db%8c%d9%86%d8%b4-%d9%85%d9%86%d8%a7%d8%a8%d8%b9-/+هشتم خرداد1399 . .+شبکه اجتهاد+کلیک کنید .
***بررسی ابعاد فقهی قتل رومینا/ حکمت حکم عدم قصاص برای پدر چیست؟!!!+یادداشت تحلیلی از حجت الاسلام احمدرضا دردشتی، مدیر گروه شبهه شناسی مرکز مطالعات و پاسخگوی به شبهات حوزه‌های علمیه ...+https://www.mehrnews.com/news/4939181/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%D8%A8%D8%B9%D8%A7%D8%AF-%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C-%D9%82 .+کلیک کنید .